جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1310
تطابق عوالم تکوینی با عوالم انسانی
نویسنده:
عبدالمحمود منصوریانفر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از مباحث مهمی که از دیرباز و از دوران باستان در حکمت الهی و فلسفه و عرفان اسلامی مورد توجه متفکران، فلاسفه و عرفا بوده است، تطابق عوالم تکوینی با عوالم انسانی و یا به عبارتی انطباق عالم اکبر و عالم اصغر و به تعبیر دیگر عالم تکوین و عالم تشریع، و سرانجام تطبیق انسان کلی با هستی است. این مسأله در فرازهای مختلف دعای سحر آمده و مفسران معاصر در شرح این دعا به این موضوع اشاراتی کرده‌اند. نگارنده سعی کرده تا این مسأله را با نگاهی نو مورد بحث قرار دهد و نتایج حاصل از این مباحث را نقد و بررسی و تحلیل کند، و توجیه عقلی نظریه همبستگی علم ازلی الهی را با هستی و آفرینش بیان کرده و برداشت خود را از آن ارائه دهد.
صفحات :
از صفحه 29 تا 48
مبانی قرآنی حضرات خمس در عرفان نظری
نویسنده:
مریم محمودی، علی اخلاقی، سمیرا قاسمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بروز تفکرات ابن عربی و شاگردان و شارحین آثارش نحله فکری جدیدی در عرفان اسلامی به وجود آورد که محصول شش قرن تفکر عرفا، فلاسفه و حکما و اهل کلام بوده است. در سیر و تکمیل این تفکر عرفانی اصطلاحات جدیدی به وجود آمد که برخی آن را زاییده تفکرات عجیب ابن عربی دانسته و بعضی آن را برگرفته از تأویل و تفسیر آیات و احادیث و یا معجونی از آن دانسته‌اند. حضرات و یا عوالم خمس از اصطلاحات مهم و کلیدی این نحله فکری است که ماهیت قرآنی و کلامی دارد و بزرگانی چون ابن عربی با استناد به آیات قرآن و احادیث آن را طرح و بحث کرده‌اند. در این مقاله حضرات خمس از زبان عرفا شرح و با استناد به آیات و اقوال مفسرین و عرفای بزرگ جنبه قرآنی آن‌ها بررسی شده است.
صفحات :
از صفحه 147 تا 167
هستی‌شناسی «معشوق معدوم» ابن‌عربی و ثمرات معرفتی و سلوکی آن
نویسنده:
احمد مرجانی، حسن ابراهیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ابن‌عربی با تفطّن به اصل وحدت­ وجود، به طرح رهیافت معشوق معدوم همت می‌گمارد. وی بنابر اصل وحدت وجود، دو رویکرد عمده به معشوق دارد: اولاً نگاه او به معشوق نگاهی ابژکتیو و وجودی است؛ ثانیاً معشوق ازلی که در مقام غیب‌الغیوبی، نامعلوم است، از حیث تجلیّات نامکرّر اسمایی از ویژگی «دوام و استمرار» برخوردار بوده و لذا ملازم با چیزی است که هنوز به وجود نگراییده، «معدوم» [مضاف] می‌باشد. در این جستار، سعی شده است تا علاوه بر ارائه‌ی بحث به شیوه‌ی تحلیلی، در وهله‌ی نخست، اقسام تجلّیات معشوق معدوم تحت تعریف عشق حقیقی به معشوق ازلی بیان شود و سپس تأثیرات این رهیافت بدیع در حوزه‌ی عرفان نظری، بر تتبّعات معرفتی و سلوکی انسان عاشق مورد عنایت قرار گیرد. لذا فهم ظرفیت‌های معرفتی و سلوکی معشوق معدوم در نسبت با خویش می‌تواند زمینه‌ی تغییر نگرشی ژرف و به‌تبع آن، رشد و تحوّل روزافزون انسان سالک و عاشق را در زندگی این جهانی تا ابدیّت فراهم دارد.
صفحات :
از صفحه 71 تا 90
غیاث‌الدین منصور دشتکی میان دو راهی وحدت شهود و وحدت وجود
نویسنده:
الهه زارع، عباس جوارشکیان، مرتضی حسینی شاهرودی، قاسم کاکائی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
از میان مخالفان نظریۀ «وحدت وجود»، برخی کاملاً آن را رد کرده و برخی دست به تأویل آن زده‌اند. غیاث‌الدین منصور دشتکی از جملۀ کسانی است که سخنان عرفا را به وحدت شهود تأویل کرده­ است. به این معنا که سالک به مراتبی می‌رسد که از ماسوی‌الله غافل می‌گردد. اما با وجود این، برخی از سخنان‌ و عباراتش بیانگر وحدت وجودند. با بررسی آثار وی این نتیجه حاصل آمد که نظریۀ غالب وی وحدت شهود است. اما سردرگمی وی میان وحدت شهود و وحدت وجود معلول عواملی، از جمله: تمایز قائل نشدن میان نظریات مختلف، اثرپذیری از مجادلات و مخالفت‌های میان خود و جلال‌الدین دوانی و تلاش برای مقابله با جهلۀ صوفیه و صوفی‌نماهای زمان خود تشخیص داده شد.
صفحات :
از صفحه 207 تا 223
مقایسه کیفیت استکمال نفس انسان از منظر ملاصدرا و ابن عربی
نویسنده:
مهدی دهباشی، پیمانه زمانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
استکمال نفس از دیدگاه فلسفه و عرفان امری پذیرفته شده است. آنچه در این میان بحث‏برانگیز است چگونگی استکمال نفس و بررسی عوامل دخیل در این روند می‏باشد. ملاصدرا، عوامل دستیابی به کمال را دو عامل شدت وجود و قوت مدرکات می‏داند. از حیث وجودی، نفس، مراتب نفس نباتی، حیوانی و در نهایت نفس انسانی را پشت‏سر می‏نهد و از حیث مدرکات نیز بر سه قسم انسان طبیعی، نفسی و عقلانی موجودیت می‏یابد. به این ترتیب کمال نهایی انسان از منظر وی مبدل شدن نفس به جهانی عقلی در سایه‏سار اتحاد با عقل فعال می‏باشد. ابن عربی نیل به کمال را در گرو تزکیه و تهذیب نفس و پیمودن مراحل مختلف سیر وسلوک مبتنی بر علمی حقیقی می‏داند؛ به نحوی که سالک در اثر ازاله قیود و رفع حجب ظلمانی در مسیر قرب حق در مراتب قوس صعود رفعت وجودی می‏یابد. معرفتی که ابن عربی منظور نظر دارد، علمی کشفی است که با استمداد از نیروی عشق، در نهایت به درک وحدت وجود که همان فناء فی‏الله است، منجر می‏گردد. این مقاله با رویکرد توصیفی ـ‌ تحلیلی در پی مقایسه آراء این دو اندیشمند درباره کیفیت استکمال نفس انسان بوده، به این نتیجه نائل می‏گردد که گرچه نظرات این دو به واسطه اشتراک در پذیرش آیات قرآنی و شهودات کشفی دارای مشترکاتی است، اما از جهت شیوه بیان و میزان تاثیرگذاری عوامل درکمال نفس تفاوت‏هایی دیده است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 74
تبیین نظری عرفان مانوی
نویسنده:
سعید رضا منتظری، پیمان صمیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
دین مانی سرشار از آموزه‌های عرفانی است که ریشه در اندیشه‌های گنوسی، ایرانی و یونان باستان داشته و با باورهای مسیحی و بودایی پربارتر شده است. بی‌شک یکی از عوامل رشد و پیشرفت سریع این دین ویژگی‌های عرفانی آن است. عرفان مانوی در بطن آموزه‌ها و مفاهیم دینی مانویت نهفته، و کمتر به شکل مجزا به آن توجه شده است. این عرفان با تأکید بسیار، راه نجات روح انسان از اسارت عالم ماده را در کسب معرفت می‌داند. وصول به این معرفت، از طریق خودشناسی و کشف و شهود قلبی است. اهمیت تزکیه نفس و زهد و ریاضت از پررنگ‌ترین بخش‌های این عرفان است. با مروری در متون به‌جامانده از مانویان، عناصر بسیاری یافت می‌شود که دارای اشتراکات بسیار با شاخصه‌های مکاتب عرفانی است. این مؤلفه‌ها را می‌توان جداگانه دسته‌بندی کرد تا به جهان‌شناسی، معرفت‌شناسی و خداشناسی مستقلی برای این دین عرفانی دست یافت.
صفحات :
از صفحه 97 تا 122
تحلیل و تطبیق صفات انسان کامل در عرفان ابن عربی و زیارت جامعه کبیره
نویسنده:
حسینعلی دیلم
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پاسخ به این پرسش که انسان چیست و کمال او در چیست از ابتدای تاریخ بشری تاکنون همواره از اساسی‌ترین دغدغه‌های اندیشمندان در جوامع گوناگون بوده است. افراد مختلف به فراخور فهم خود از انسان و جهان، پاسخ‌های گوناگونی به این سوال داده‌اند. اهمیت این پاسخ در آن است که تا زمانی که حقیقت انسان و کمال او درک نشود رسیدن به کمالات انسانی ناممکن می‌نماید.ادیان آسمانی و انبیای الهی همواره بر بعد الهی و فرامادی انسان تاکید کرده و سعی در پرورش آن داشته‌اند. آیات متعدد قرآن کریم و روایات فراوان گواه این موضوع‌اند. به تناسب بحث از انسان و کمال او ، بحث از انسان کامل، ویژگی‌هاو صفات او نیز مطرح می‌شود. به وزان بحث از کمال انسان، بحث انسان کامل نیز در متون دینی اهمیت ویژه‌ای دارد.شایدبتوان اوج این مباحث در متون دینی در زیارت جامعه کبیره یافت. علم شریف عرفان نظری نیز که علمی جوشیده از معارف بلند دینی است با اقتدا به صاحبان شریعت، جایگاه ویژه‌ای برای این بحث قائل‌ است. تمام مباحث عرفان نظری در دو بخش توحید و انسان کامل ارائه می‌گردد که حاکی از جایگاه رفیع این موضوع در این علم است. با مراجعه به تاریخ تدوین این علم در می‌یابیم که بنیانگذاری عرفان نظری به صورت یک شاخه علمی بیش از هر کس مدیون محیی الدین ابن عربی است که به عنوان پدر عرفان نظری هم شناخته می‌شود. موضوع انسان کامل نیز با نام ابن عربی پیوند خورده است.در این پایان نامه به صورت تطبیقی به بررسی صفات و ویژگی های انسان کامل در این دو منبع پرداخته شده است.واژگان کلیدی:انسان کامل ، امام ،انسان شناسی تطبیقی ،زیارت جامعه کبیره ، ابن عربی ، عرفان نظری
انديشه وحدت وجود در شعر عبدالغنی نابلسی
نویسنده:
مهدی مسبوق،مهری قادری بيباك
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
وحدت وجود يکي از مفاهيم کليدي در عرفان و تصوف اسلامي است و همواره بخشي از نظرات و آرا عرفا را به خود اختصاص داده است. عقيده وحدت وجود قائل به آن است که وجود حقيقي تنها از آن خداوند است و ساير کائنات و موجودات جلوه اي از وجود باري تعالي هستند. اين رويکرد عرفاني در ادبيات عربي بازتاب گسترده اي يافته و شاعران عارف مسلک آن را به گونه هاي مختلف در شعر خود بيان داشته اند. از جمله از اين شاعران عبدالغني نابلسي عارف، شاعر و نويسنده دوره عثماني است که موضوع وحدت وجود در شعر او جايگاه ويژه اي دارد و بن مايه اصلي سروده هاي او در ديوان موسوم به «ديوان الحقائق و مجموع الرقائق» را تشکيل مي دهد. پژوهش حاضر با روش تحليل محتوا، به بررسي جنبه هاي مختلف مضمون وحدت وجود در شعر عبدالغني نابلسي پرداخته است. برآيند پژوهش نشان مي دهد که وحدت وجود در شعر نابلسي داراي سه لايه اصلي است، تجلي ذات خداوندي در مظاهر هستي، يگانگي روح انسان با روح خداوندي و به تعبيري ديگر فناي في اله، و لايه سوم شامل استدلال ها و تمثيل هايي است که شاعر در دفاع از اين عقيده بيان نموده است.
صفحات :
از صفحه 131 تا 146
تاملی در امکان جمع ميان عرفان عاشقانه و عرفان مبتنی بر وحدت وجود
نویسنده:
عباس گوهری، امين رضا نوشين
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
عرفان عاشقانه، رابطه بين خدا و انسان را از رابطه بين حاکم و محکوم، خواجه و رعيت و حتي عابد و معبود، به عاشق و معشوق و معشوق و عاشق فراتر برده و از اين رو نمايشگاه عالي ترين روابط انسان با خداي خويش است. بر بنياد اين نگرش عرفاني، انسان معشوق و محبوب خداوند است که در لحظه اي خاص و طي تجربه اي شگرف با وام گيري از عشق الهي، به ناگاه در عين معشوقي، عاشق و در عين محبوبي، محب مي گردد. عرفان وحدت شهودي نيز، عرفاني است مبتني بر تجربه وحدت و مدعي اينکه طي اين تجربه، عارف از ماسوي اله غافل و تنها متوجه حق مي گردد. در اين عرفان ثنويت بين حق و خلق تصريح و بر اين اساس، امکان جمع با عرفان عاشقانه ممکن مي شود. عرفان وحدت وجودي نيز عرفاني است مبتني بر اين مدعا که عارف طي تجربه عرفاني خويش به معرفتي مشعر بر وحدت و يگانگي خلق و حق دست يازيده و در مي يابد که ثنويت بين خدا و ماسوي اله درعين وقوع، اصيل و بنيادي نيست. بنابر آنچه رفت، اين مقاله مي کوشد تا در عين صحه گذاشتن بر اين مدعا که عرفان مبتني بر وحدت شهود، مستعد عرفان عاشقانه است، عليه مدعاي«عدم امکان جمع ميان عرفان مبتني بر وحدت وجود و عرفان عاشقانه»، دو دليل، يکي مبتني بر واقع و ديگري، مبتني بر عقل، اقامه کند.
صفحات :
از صفحه 183 تا 196
بررسی ديدگاه ابن عربی و ملاصدرا پيرامون انسان کامل با تاکيد بر نقش هدايتی و ارشادی
نویسنده:
عباس بخشنده بالی، حسن ابراهيمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
انسان کامل ابن عربي که بعدها مورد توجه ملاصدرا نيز قرار گرفت، در سير صعودي به سوي حق تعالي راهي مي شود و مرحله انسان الحيوان را پشت سر گذاشته و با سير در خداوند، به مقام خلافت الهي دست مي يابد. برخي عرفا و متصوفه به همين سطح بسنده کردند ولي ابن عربي و ملاصدرا از اين فراتر رفته و سير نزولي و يا سير الي الخلق را مرحله اي از تعالي و کمال انسان مي دانند. اين مقاله که به صورت توصيفي- تحليلي نگارش شده، به واکاوي ديدگاه ابن عربي و ملاصدرا درباره يکي از مهم ترين نقش هاي دنيوي انسان کامل در قبال انسان هاي ديگر يعني نقش هدايتي و ارشادي مي پردازد. چنين انساني واسطه ميان حق تعالي و خلق بوده و تلاش مي کند انسان هاي ديگر را به مسير کمال هدايت نمايد. هر يک از ابن عربي و ملاصدرا با اشاره به مباني ديني، به اين مهم اشاره کرده و حتي ابن عربي که خود را مصداقي از ختم ولايت مي داند و هم چنين ملاصدرا، به اين مهم پرداخته و نسبت به کمال انسان ها و ارشاد آن ها بي تفاوت نبودند.
صفحات :
از صفحه 43 تا 61
  • تعداد رکورد ها : 1310